Percorso : HOME > Cassago > Archivio Storico > XIII secolo > 1232

1232: concessione degli statuti alla corte di cremella

la corona ferra: il simbolo del potere della Chiesa di Monza

Museo del Duomo di Monza: la corona ferrea di Teodolinda

 

4 agosto 1232

Petraccius e Zanebotis de Sozanore sono presenti nel castro di Cremella assieme a Ienuaris Sibelli de Caxago per accettare gli Statuti concessi dall'arciprete Berardo Pozzobonello di Monza alla Corte di Cremella

 

 

Archivio di Stato di Milano, Pergamene del Capitolo di Monza, cassetta 592. 

Fonti bibliografiche: GIULINI, Memorie spettanti alla storia, al governo e alla descrizione della città e campagna di Milano ne' secoli bassi, Milano 1760-1774, vol. VII, 160. 

 

 

Anno dominice incarnationis millesimo ducentesimo trigesimo secundo, die veneris quarto die Augusti, indictione quarta.

Cum Dominus Bernardus de Puteobonello, Archipresbyter ecclesiae sancti Johannis de Modoetia, primo anno sui Archipresbiteratus advenisset ad locum de Cremella et convocasset ante se omnes Homines loci de Cremella et sue Castellantiae et totius suae Curtis de Cremella, et coram eo se rapresentassent in Castro loci de Cremella videlicet in Brorio quod tenetur per Ambrosium Clericum et Beneficialem ecclesiae et Capellae illius Castri, infrascripti homines videlicet Tornaventus de Cremella, et Rogerius de Veirano de loco Mardegore Consules et Pagani de Cremella, et eius castellantia, et Petraccius de Sezzanore et Zanebotius Servitor eius, et Ianuarius Sibelli de Caxago et Iohannes filius quondam Lafranchi et Codecarius et Sorzaus qui dicitur de Tornago et Andriatus filius quondam Guidoni Tabernarii et Grifattus Ferrarius de Torrexella et Ianuarius Bellicasa et Iohannes filius Obizonis lati et Borghetus de Laporta et Martinus Boffalardus et Stranudus Petri Omizzonis et Martinus qui dicitur de Barzago et Girardus filius quondam Homedeizzati et Albertollus filius quondam Zanebelli de Pozzollo et Michael filius Beltrami qui dicitur de Barzago, omnes de ipso loco Cremella; et Airoldus qui dicitur Zanebellus de loco Mardegore et Sozzo Magister, et Ottorinus de Larama, ambo de loco Codegore, et Petrus Beaqua de Panteganore et Iohannes qui dicitur Cajarus qui habitat ad Beuram, omnes iam isti de loco Cremella et eius Castri; et Anselmus de Lamarcita de loco Luzana et Guillielmus de Galexio et Petrus Sapa, omnes de loco Gallenio; et Ianuarius Rubeus et Arnolfus Finifertus et Theodoldinus et Monitarius et Brochetus et Iohannesbellus de Lanza de Zobbio et Albertinus Niger et Andrea de Resonata et Polzaghetus et Stephanus, et Angellus et Bonfaiure et Michael de la Nuce et Minititius et Alcherius filii Lafranchi de la Mussa, omnes de isto loco Dolzago.

Praedicti omnes homines superius nominati de loco et Castellantia et Curte de Cremella iuraverunt ad sancta Evangelia corporaliter tacta fidelitatem isto domino archipresbitero et fratribus suis videlicet dominus Gerardo Pavaro et Anderado de Mandello et Lafranco de Melzate, Canonicis praedicte ecclesiae de Modoetia ibi praesentibus, et aliis fratribus eorum absentibus, sicut districtabiles suo domino, videlicet quod erunt fideles praedicto domino archipresbitero et Fratribus suis et dictae ecclesiae de Modoetia, et quod non erunt in consilio neque in facto quod ipsi vel aliquis eorum amittant sensum, neque membrum, vel vitam, vel possessiones, vel redditus, vel terras, vel jus aliquod ipsius Ecclesiae.

Et si scirent aliquem vel aliquos aliquid de praedictis facere velle bona fide in quantum poterunt prohibebunt et quam citius poterunt eisdem Domino Archipresbittero et Fratribus suis manifestabunt et bona fide eos adiuvabunt et defendent. Et si consilium ab eis, vel aliquo eorum petierit, vel petet ipse dominus Archipresbiter, bona fide ei dabunt. Et si aliquid eis vel alicuius eorum praeceperint ipsi vel Nuntio eorum vel praeciperet ipse dominus Archipresbiter privatum tenebunt et alicui non manifestabunt, sine parabola illius domini Archipresbiteri vel sui Nuntii.

Et hiis peractis iam dictus dominus Archipresbiter, ad quem nomine praedicte ecclesiae de Modoetia sive ipsi ecclesiae onor et districtum et iurisdictio loci et castellantie et curtis de Cremella pertinent, statuit et decrevit et praecepit predictis omnibus hominibus et comunibus locorum ut de cetero non eligant aliquem Decanum vel Consulem nec Camparium nec Porcarium nec aliquem alium Offitialem in praedicto loco de Cremella nec in eius castellantia nec in curte nec in aliquo loco ipsius curtis et castellantie, seu permittant et contenti sint ut ipse dominus archipresbiter vel eius Nuncius eos eligat et sacramentum eis ordinet et eos iurare faciat et ab eo singulis annis eos recipiant. Et si contra facturi fuerint det locus sive Universitas loci pro qualibet voce que contrafaceverint eidem domino Archipresbitero libras decem pro banno et quaelibet singularis persona quae contrafecerit det pro banno singulis annis solidos sexaginta Tertiolorum.

Item statuit et ordinavit et decrevit ut ille qui electus fuerit et se de ipso Consulatu et Offitio intromiserit det eidem domino archipresbitero solidos sexaginta tertiolorum. Item statuit quod Universitas nulla praedictorum locorum seu aliquis homo de praedictis locis de cetero vendat vel vendere faciat vinum minutatim ad modum tabernae seu pro Thaxca seu extra domum in praedicto loco seu castro Cremellae seu aliquo loco praedictorum locorum vel eius seu eorum Finitate, sine licentia praedicti domini archipresbiteri vel eius Nuncii. Et si contra factum fuerit ab Universitate det Universitas pro banno libras decem tertiolorum et si vero a singulari persona contrafactum fuerit det pro hanno solidos LX tertiolorum.

Item statuit ut nullus homo maior annis duodecim alicuius loci praedictorum locorum ludat neque praestat ad Bisclaciam sive ad aliquem ludum qui conputetur Bisclacia in aliquo loco seu finita istorum et si contra fecerit et pro hanno solidos LX tertiolorum. Item statuit ut nullus homo neque faemina alicuius loci praedictorum locorum accipiat et teneat per noctem unam in domo sua siens publicum latronem vel balneatum vel banitum ex malefitio et si contrafecerit det pro hanno solidos viginti tertiolorum. Item statuit ut nullus homo neque femina alicuius loci predictorum locorum deponat querimoniam de aliquo homine vel faemina ipsorum locorum seu de ipsa curte Cremelle in causa seu pro causa civili et si contra fecerit det pro banno solidos LX tertiolorum.

Item statuit si quis maior annis duodecim, masculus vel femina, furtum fecerit alicuius rei valentis denariis VI tertiolorum in praedicto castro de Cremella det pro banno solidos LX tertiolorum. Si vero in villa Cremelle vel alterius loci praedictorum locorum seu Finita det pro banno solidos XX tertiolorum.

Item si aliquis homo vel femina aliquem furem caeperit et eum non consignaverit prefato domino archipresbitero seu praedictae ecclesiae Nuncio det pro banno solidos LX tertiolorum. Item statuit si aliquis de aliquo loco praedictorum locorum seu castellantiae in praedicta curte seu castellantia meditate homicidium fecerit det pro banno libras decem tertiolorum praedicto domino archipresbitero; si vero rixa fecerit det pro banno solidos centum tertiolorum; si vero plagam fecerit de qua sanguis exierit det pro banno solidos LX tertiolorum. Si per capillos aliquem caeperit vel aliquam det pro banno solidos XX tertiolorum.

Totidem si in terra traxerit. Si assaltum fecerit det pro banno solidos LX tertiolorum. Item si aliquis de praedicto castro vel loco Cremellae vel alio loco praedictorum locorum de praedicta curte seu castellantia in ipso loco seu curte Cremellae vel aliquo praedictorum locorum adulterium comiserit, det pro banno solidos centum tertiolorum.

Item statuit. Si quis per allea pernitus fuerit, det pro banno solidos LX tertiolorum. Item statuit si aliquis homo vel faemina de predicto castro seu aliquo praedictorum locorum citatus seu amonitus fuerit ab ipso domino archipresbitero vel eius nuncio ad rationem alicui faciendam et non venerit die vel termino statuto, det pro banno solidos XI tertiolorum, in secundo vel tertio convocatus non venerit, det banno solidos sex tertiolorum.

Item statuit. Si aliquis de praedicto castro seu loco Cremellae aut aliorum Locorum Maniponnita fecerit, det pro banno solidos LX tertiolorum. Si vero coniurationem fecerit det pro banno solidos LX tertiolorum. Et si Universitas alicuius praedictorum locorum aliquam coniurationem seu conspirationem fecerit, det pro banno libras decem tertiolorum.

Et ibi omnes isti homines praeditorum locorum et Castellantie et Curtis praefata omnia Statuta receperunt et eis omnibus consenserunt et rata et firma se velle habere omni tempore dixerunt et protestati sunt ut per se et pro Comunibus istorum locorum, et Castellantie et Curtis. Et ibi dictus dominus Archipresbiter praecepit praenominatis Consulibus locorum et Castellantie et curtis de Cremella ut manifestent et dicant ei si aliquis vel aliqui contra fecerunt vel dixerunt infra octo dies ex qua contra fecerint vel dixerint.

Et haec omnia facta sunt salva pena maiore et salvo iure aliorum Statutorum ac Ordinaum faciendorum.

Affuerunt ibi Dominus Guido filius quondam domini Giulli, vel Gullielmus de Puteobonello de contrata sanctae Mariae Beltradae Civitatis Mediolani, et Alghixius filius quondam Airoldi Muntani de Munte, Canonicus de Aliate, et Ambroxius filius quondam Ambroxii de Sancto lohanne, de loco Dolzago, clericus et Capellanus seu Beneficialis ecclesiae sanctorum Sisini, Martirii et Alexandri de dicto loco Cremella, rogati testes.

Item postea, die sequenti, die iovis, in isto Brorio et coram istis testibus, Arnolfus et Iohannes de Maria et Iacobus del Molendino, omnes de isto loco Gallexio, et Rolandus qui dicitur de Sancto Petto et Martinus de via Bevulca, ambo de isto loco Cremella, iuraverunt et fecerunt similem Fidelitatem isto domino Archipresbitero et suis Fratribus sicuti districtabiles suo Domino seu Dominis, quod praefata omnia statura et dicta receperunt et rata et firma se velle habere omni tempore et dixerunt et protestati fuerunt ut super in omnibus et per omnia.

Item sequenti die Veneris in isto brorio et coram istis testibus, Petrus Oltilie de Fossato et Martinus Armani, ambo de loco Cremella, iuraverunt similem Fidelitatem isto domino Archipresbitero et istis suis fratribus sicut Districtabiles suo Domino, quod praefata omnia statuta et dicta receperunt et rata et firma se velle habere omni tempore et dixerunt et protestati fuerunt ut supra in omnibus et per omnia.

Ego Iohannes filius quondam Forzani qui dicebatur Belicasa de loco Cremellae Notarius Sacri Palatii ac Missus Domini Ottonis Imperatoris huic rogatus interfui et scripsi et istam giosullam apposui.